Το Δικηγορικό απόρρητο ως συστατικό στοιχείο μεταξύ δικηγόρου και πελάτη
Στο σημερινό μου άρθρο θα ασχοληθώ με το ζήτημα του δικηγορικού απορρήτου. Σίγουρα όλοι έχετε ακούσει για το ιατρικό απόρρητο. Λιγότερο έχουμε ασχοληθεί με το δικηγορικό απόρρητο είναι κάτι όμως το οποίο υπάρχει και είναι ζωτικής σημασίας για την καλή και βιώσιμη σχέση μεταξύ δικηγόρου και πελάτη.
Για να κατανοήσει κανείς το ζήτημα του δικηγορικού απορρήτου θα πρέπει να ανατρέξουμε πρώτα στην Διάταξη 4 του Κώδικα Δεοντολογίας του Παγκυπρίου Δικηγορικού Συλλόγου η οποία αναφέρει το εξής: «Ο δικηγόρος οφείλει να έχει πάντοτε υπόψη ότι υπηρετεί τη δικαιοσύνη και συνεργάζεται στην απονομή της. Η βάση του επαγγελματικού αυτού καθήκοντος είναι η υπεράσπιση των δικαιωμάτων του πελάτη του στο μέτρο της ικανότητας του, χωρίς φόβο και σε αυστηρή συμμόρφωση με την ισχύουσα Περί Δικηγόρων νομοθεσία και τον ηθικό νόμο». Αυτό το οποίο εξάγεται από την συγκεκριμένη Διάταξη είναι ότι η συμπεριφορά του δικηγόρου θα πρέπει να εδράζεται πάνω σε δύο βασικούς κατευθυντήριους άξονες: από την μια είναι οι νόμοι και κανονισμοί πάνω στους οποίους θα πρέπει να στηρίζει την υπεράσπισή του για το συμφέρον του πελάτη του και από την άλλη είναι η ηθική διάσταση και οι διάφοροι κανόνες ηθικής και επαγγελματικής δεοντολογίας που δίνουν το πλαίσιο εκείνο, το ηθικά σωστό πλαίσιο, μέσα στο οποίο οφείλει να λειτουργεί ο δικηγόρος. Άρα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το ζήτημα το δικηγορικού απορρήτου απορρέει μέσα από την διττή αυτή φιλοσοφία των διαφόρων ερμηνειών.
Άλλωστε, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το δικηγορικό επάγγελμα είναι λειτούργημα. Παραπέμπω στην Διάταξη 5 του Κώδικα Δεοντολογίας του Παγκυπρίου Δικηγορικού Συλλόγου: Ο δικηγόρος οφείλει πάντοτε να τηρεί την τιμή και την αξιοπρέπεια του δικηγορικού επαγγέλματος, έχοντας υπόψη ότι αυτό αποτελεί λειτούργημα που διαμορφώθηκε με σκοπό να ανταποκριθεί στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών του πολίτη». Εν πάση περιπτώσει, παραθέτω τις διατάξεις αυτές διότι είναι σημαντικό να κατανοηθεί το πλαίσιο ηθικής και δεοντολογίας.
Ένα άλλο σημαντικό σημείο το οποίο έχει άμεση σχέση με το δικηγορικό απόρρητο είναι αυτό της εμπιστοσύνης. Δηλαδή να υπάρχει εμπιστοσύνη, εντιμότητα και ειλικρίνεια μεταξύ δικηγόρου και πελάτη. Σχετικά παραπέμπω στην Διάταξη 11 του Κώδικα Δεοντολογίας περί εμπιστοσύνης και ηθικής ακεραιότητας.
Τέλος, η ουσία του δικηγορικού απορρήτου, βρίσκεται στην Διάταξη 13 και συγκεκριμένα: «Το επαγγελματικό απόρρητο του δικηγόρου αναγνωρίζεται ως θεμελιώδες και πρωταρχικό δικαίωμα και υποχρέωση του και πρέπει να τυγχάνει της προστασίας του Δικαστηρίου και οποιασδήποτε κρατικής ή δημόσιας αρχής». Άρα, δεν πρόκειται απλά για μια δεοντολογική ρήτρα αλλά για θεμελιώδη κατοχύρωση. Η διάταξη συνεχίζει με το εξής: «Ο δικηγόρος είναι θεματοφύλακας των εμπιστευτικών πληροφοριών και στοιχείων που του εμπιστεύεται ο πελάτης του. Η διασφάλιση του απορρήτου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία εμπιστοσύνης από τον πελάτη στο δικηγόρο».
Βέβαια, είναι πολλά εκείνα τα θέματα που απορρέουν μέσα από το ζήτημα του δικηγορικού – επαγγελματικού απορρήτου, όπως για παράδειγμα το θέμα της εμφάνισης ως μάρτυρας σε υπόθεση, η προστασία των εμπιστευθέντων απορρήτων, η αποκάλυψη πληροφοριών σε περίπτωση ποινικής ή πειθαρχικής έρευνας και άλλα ζητήματα που θα μας απασχολήσουν σε επόμενο άρθρο.